Śrimad (chwalebną) Bhagawatę można przedstawić jako rezydencję o
dwunastu kondygnacjach, czyli skandhach (rozdziałach). Każdej z tych
skand Narada nadał nazwę. Chociaż wszystkie są jednakowo ważne, jedną z
nich można uznać za najważniejszą. Stanowi ona podstawę dla wszystkich
innych. Jest to Wasudewa upasana. Na niej niczym na fundamencie opiera
się pozostałe 11 skand. Słowo Wasudewa znaczy Bóg i reprezentuje też
dewę (Boga), który mieszka w każdej dżiwie (istocie żywej). Dewa nie
tylko zamieszkuje w każdej dżiwie, lecz stanowi także podstawę całego
stworzenia. Człowieka, którego myśli, słowa i czyny są w pełnej
harmonii, można nazwać prawdziwym Bhagawatą. Wszystkie działania dżiwy
muszą być skierowane ku Wasudewie. Nieprzejawionej postaci Boga nie
możemy zobaczyć bezpośrednio. Ponieważ macie ciało w określonej formie i
o określonym imieniu, jest wam bardzo trudno zrozumieć nieprzejawioną
postać Boga. Dopóki na tym świecie macie przywiązania, możecie pojąć
Boga tylko poprzez imię i formę. Bhagawata także naucza, że Wasudewa
upasana znaczy pojmowanie Pana przez imię i formę. Zatem niezbędne jest,
abyśmy robili, widzieli i słyszeli wszystko w kontekście Wasudewy. W
rzeczywistości we wszystkich miejscach mamy do czynienia wyłącznie z
boskim aspektem. Osoba, która zrozumiała aspekt atmy, zasługuje na
prowadzenie tej sadhany (praktyki duchowej). Zgodnie z tradycją Wed
powszechnie uznajemy znaczenie czasu i oddajemy mu cześć jako czemuś
świętemu. Rok dzielimy na 12 miesięcy i, aby je uświęcić, imię Boga
także wypowiada się w formie 12 sylab jako Om Namo Bhagawate
Wasudewaja. Widzimy tu, że Bóg czasu ma 12 sylab. Właśnie dlatego Wjasa
napisał Bhagawatę w postaci 12 skand.
Kalijuga jest miarą czasu. Stanowi ona jednostkę miary dla jug krita,
dwapara i treta. Istnieją określone reguły stosowania tej miary czasu.
Kalijuga liczy cztery lakhy i 32 tysiące (432 000) lat. Dwapara-juga ma
dwie takie jednostki, czyli 864 000 lat, treta-juga - trzy, czyli
1 296 000 lat, a krita-juga - cztery, czyli 1 728 000 lat. Okres, na
który składają się wszystkie cztery jugi, nazywa się mahajugą (wielkim
wiekiem). Zatem mahajuga liczy 4 320 000 lat. Różnica między kalijugą i
mahajugą zawiera się w dołożeniu zera na końcu liczby lat tej pierwszej.
Tak jak ciągle powtarzają się dni, miesiące i pory roku, tak też
okresowo powtarzają się jugi. U zbiegu tych jug, podczas przejścia
jednej w drugą, rozmaite składniki stworzenia, takie jak góry, rzeki,
miejsca zamieszkałe, podlegają poważnym zmianom. Gdy zmienia się juga,
także zmieniają się aspekty dharmy. Na skutek tych zmian wiele dobrych
rzeczy może zmienić się w złe.
Jeśli chodzi o dharmę, rozróżnia się cztery kategorie ludzi. Są to:
tapaswini, mahariszi, brahmariszi i radżariszi. Każdy z nich
przestrzegał określonego kodeksu dharmy, zależnie od swojego pochodzenia
i możliwości. W przypadku Bhagawaty głównym architektem jest riszi o
imieniu Śami. Dzięki swoim osiągnięciom stał się brahmariszim. Miał syna
imieniem Śringi, który był tapaswinem (ascetą). Brahmariszi Śami
wiedział wszystko o brahmanie i żył w stanie spokoju i równowagi. Ból i
przyjemność, smutek i radość, potępianie i pochwały przyjmował tak samo,
nieporuszany zdarzeniami. Wszystko przyjmował z takim samym brakiem
przywiązania. Miał wielu uczniów, z którymi zagłębiał się w filozofię
adwajty (niedwoistości). Żył w stanie pełnego poddania Bogu i cieszył
się błogością boskości. Jego syn Śringi także był wielką postacią, ale
mógł się nazywać tylko tapaswinem. Nie posiadał zdolności rozróżniania.
Chociaż miał wielkie siły, nie zdobył jeszcze prawa do rzucania klątw. W
pewnych okolicznościach na skutek gniewu stracił panowanie nad sobą i
rzucił klątwę na wielkiego radżariszego, króla Parikszita. Mamy tutaj do
czynienia z dwoma rodzajami błędów. Błąd popełniony całkowicie świadomie
powoduje w świecie wielkie szkody. Z drugiej strony, błąd popełniony
przypadkowo i bez pełnej wiedzy przynosi szkody tylko jednostce, a nie
światu. Parikszit był wielkim królem całkowicie poddanym i oddanym Bogu.
Nieświadomie popełnił błąd, dlatego jego skutki miał odczuć tylko on
sam, a nie inni. Ten błąd popełnił nieświadomie i bez złych intencji.
Śringi, widząc ten czyn Parikszita, stracił panowanie nad sobą i rzucił
na Parikszita klątwę. Klątwa rzucona w tych okolicznościach spowodowała
wielkie szkody w całym królestwie.
Pochodzenie Bhagawaty, jej znaczenie i cele jasno przedstawiono w
pierwszej skandzie. Ten wielki tekst zaczyna się od Narady, z bardzo
znaczącym wkładem Wjasy. Śuka przynosi ukoronowanie. Między początkiem
Narady a kulminacją Śuki Wjasa wstawił do Bhagawaty wiele opowieści,
które stanowią treść kolejnych 11 skand.
Ważnym wydarzeniem opisanym w Bhagawacie jest rozmowa Draupadi z
Aśwatthamą. Równie ważne są przedstawione tam historie poddania Uttary,
boskie pochwały Kriszny wypowiedziane przez Kunti, rady Bhiszmy
skierowane do Dharmaradży w postaci śantiparwy oraz nauki, jakie Kriszna
przekazał Ardżunie w postaci Bhagawadgity. Esencję Bhagawaty stanowią
Uddhawa Gita, historia Prahlady, historia Kućeli i wiele innych epizodów
dotyczących wielkich wielbicieli. W rzeczy samej, tekst Bhagawaty jest
niezwykle słodki. Ludzkie istoty, które doświadczyły tej słodyczy, nie
będą już przechodzić ponownych narodzin. Właśnie dlatego Pothana
powiedział, że już samo napisanie przez niego Bhagawaty w języku telugu
jest skutkiem wielkich zasług zdobytych przez niego w poprzednim życiu.
Pothana uważał, że dostąpił wielkiego szczęścia opisywania lil (zabaw)
samego Pana Narajany, który przyszedł w ludzkiej postaci. Powinniśmy
zwrócić uwagę na aspekty bhakti, czyli oddania, i poddania Bogu, które
są najważniejsze w Bhagawacie. W obu tych aspektach w pełni przejawia
się prema (miłość). Prema oznacza słodkie myśli, jakie rodzą się w
umyśle. Bhagawata jest też jak mleko, święty wyciąg ze wszystkich Wed.
Powinniśmy także pamiętać, że wielu wielkich ludzi osiągnęło zbawienie
dzięki Bhagawacie. Nie należy natomiast tekstu tego traktować jako opisu
historii gopik (pasterek). Tylko kilku ludzi potrafi zrozumieć święty
aspekt premy zawarty w Bhagawacie, a myśleniem o niej może uwznioślić
się i upoić.
Rozmyślając o imieniu Kriszny można stracić świadomość. Myśląc o Brahmie
można stać się tożsamym z Brahmą. Podobnie, stale rozmyślając o Krisznie
można stać się tożsamym z Panem. Niełatwo opisać dokładną naturę
Bhagawaty. Może ona zaspokoić potrzeby przeciętnego człowieka,
poszukiwacza prawdy, a także najwyższego intelektualisty. Jest w stanie
zaspokoić oczekiwania każdego. Drzewo mango może dać wam tylko owoce
mango, drzewo cytrynowe może dać wam tylko cytryny, ale Bhagawata może
dać każdemu to, czego bardzo pragnie. Oto mały przykład.
Pewien bogaty biznesmen wyjechał za granicę. Miał cztery żony i do
każdej napisał list z pytaniem, co chciałaby od niego dostać, gdy będzie
wracał. W odpowiedzi najstarsza żona napisała, że będzie bardzo
szczęśliwa, gdy wróci cały i zdrowy. Druga odpowiedziała, że chciałaby
otrzymać pewne lekarstwa, które pomogą jej wyleczyć się z dolegliwości.
Trzecia żona zawsze interesowała się zagraniczną literaturą duchową,
dlatego napisała, że chciałaby otrzymać duchowe teksty pochodzące z
tamtego kraju. Czwarta żona posiadała bardzo przyziemne cechy, więc
poprosiła męża o przywiezienie kilku sari i klejnoty aktualnie będące w
modzie. Wszystkie listy doszły do adresata, a on przywiózł wszystko, o
co żony prosiły. Drugiej żonie dał lekarstwa, duchowe teksty trzeciej,
sari i klejnoty czwartej, a sam zatrzymał się w mieszkaniu pierwszej
żony. To przyprawiło pozostałe żony o zazdrość. Biznesmen wyjaśnił im,
że ponieważ najstarsza żona chciała tylko jego, poszedł do niej, a że
pozostałe miały materialne życzenia, więc dał im to, o co prosiły.
Możemy sobie wyobrazić, że również paramatma ma cztery żony o imionach
Arti, Artharthi, Dżidżniasi i Dżniani1. Pan zaspokaja
pragnienia pierwszych trzech, zaś sam zamieszkuje w sercu Dżniani.
Paramatma daje tylko owoce waszej pracy, a nie samą pracę. Bóg daje te
owoce zależnie od waszej karmy, zasług i modlitw. Bhagawata zawiera
wiele bardzo ważnych nauk. Kiedyś nawet Kućela zwątpił w Krisznę.
Pomyślał, że mimo iż w dzieciństwie byli przyjaciółmi, to ponieważ
później Kriszna stał się bardzo bogatym i potężnym królem, może go nawet
nie rozpoznać. Kućela bardzo się denerwował. Jednak jego żona nie miała
takich wątpliwości i zachęcała go, by poszedł spotkać się z Kriszną,
który był otwartego serca i nie mógł zapomnieć o swoich przyjaciołach.
Bóg ocenia umysł i czystość charakteru. Wcale nie dba o rzeczy
zewnętrzne. Przemógłszy wątpliwości i rozterki, Kućela poszedł do
rezydencji Kriszny, a ten serdecznie go przyjął i uhonorował.
Nawet nieproszony, Kriszna obdarzył Kućelę licznymi materialnymi dobrami
i łaską. Gdy pojawia się łaska Boga, człowiek zapomina nawet o swoich
pragnieniach. Gdy Kućela wrócił do swojego ubogiego domu, ku wielkiemu
zdumieniu stwierdził, że dom ten zamienił się w wielką rezydencję.
Opowiedział żonie jak Kriszna go przyjął. Powiedział: "Przywitał mnie,
jak gdyby tęsknił za tym spotkaniem i okazał taką dobroć, jak gdyby był
samym uosobieniem dobroci i współczucia. Wziął od biednego Kućeli
niewielką ilość prażonego ryżu i dał nam tę wielką rezydencję". Gdy
dacie Panu nawet coś małego, On zwraca to po wielekroć. Jeśli jesteście
skłonni zrobić jeden krok ku Niemu, On zrobi dziesięć wychodząc wam
naprzeciw. Dopiero gdy skierujecie wzrok na Boga, On może skierować swój
wzrok na was. Jaki pożytek z tego, że jeśli nawet On na was patrzy, wy
patrzycie w inną stronę? Oto mały przykład. Gdy znajdujecie się
bezpośrednio przede mną, możecie spojrzeć mi w oczy, a ja mogę spojrzeć
w wasze. Gdy jesteście daleko i patrzycie w inną stronę, jak miałbym na
was patrzeć i jak wy mielibyście patrzeć na mnie?
Kriszna zawsze zwracał wzrok na swoich wielbicieli. Bhagawata, czyli
opowieść o Krisznie, opisuje to, jak on obdarzał najwyższą błogością
różne gopiki, pojawiając się przed nimi w takiej postaci, jaka każdej
najbardziej się podobała. W ten sposób pokazywał, że różnorodność form
jest w rzeczywistości jednością Boga. Zatem, Bhagawata mówi nam o
jedności, którą powinniśmy widzieć w tej różnorodności. Ta opowieść jest
pełna miłości i daje wam treść w taki sposób, w jaki potraficie ją sobie
przyswoić. Mam nadzieję, że zdołacie zrozumieć i przyswoić sobie
przynajmniej część z tego, czego słuchaecie.
*
*    *
Tłum. Kazimierz Borkowski
Red. Izabela Szaniawska
Źródło: www.sssbpt.info/english/sum1978.htm
1 Imiona te symbolizują następujące aspekty: nieszczęście (arta), bogactwo (artha), pragnienie wiedzy, dociekanie (dżidżniasa), najwyższą wiedzę (dżniana).