|
::Ograniczanie pragnień
Według filozofii wedanty pragnienia są najsilniejszymi więzami utrzymującymi człowieka w iluzji bytu materialnego. Większość ludzi żyje zaspokajaniem swych pragnień, a więc poszukuje źródła szczęścia poza sobą. Jednak prawdziwe szczęście leży w ludzkim sercu. "Marnowanie czasu na niepotrzebne, próżne rozmowy, czy poszukiwanie satysfakcji i spełnienia w świecie zmysłów, nie jest ani dobre, ani zdrowe. Ulegacie złudzeniu, że miraż jest wodą, biegniecie w jego kierunku, męczycie się i wciąż usychacie z pragnienia. Robicie to samo od wielu wcieleń, ale poszukiwanie spełnienia w iluzji nie przynosi wam nic dobrego. Każdy, kto staje się niewolnikiem zmysłów i próbuje zaspokoić swoje nigdy niekończące się pragnienia, będzie doświadczał poczucia rozczarowania, rozpaczy i frustracji".
Sathya Sai zdaje sobie sprawę, że porzucenie tak głęboko zakorzenionych nawyków życia opartego na zaspokajaniu pragnień jest dla większości ludzi trudne. Daleki od rozwiązań krańcowych proponuje raczej stopniowe, systematyczne odzwyczajanie się od życia opartego na pragnieniach. Pierwszym etapem zalecanego przezeń programu ograniczania pragnień jest wyeliminowanie ze swojego życia wszelkiego marnotrawstwa.
Wskazuje tu szczególnie cztery obszary, którym warto poświęcić szczególną uwagę - JEDZENIE, ENERGIA, CZAS I PIENIĄDZE.
"Nie powinniśmy marnować jedzenia: jedzcie tyle, ile rzeczywiście potrzebujecie, już to będzie służbą. Nie marnujcie umiejętności, którymi zostaliście obdarzeni, szanujcie swą energię i czas. Aby zaoszczędzić trochę pieniędzy, spróbujcie zredukować wydatki. Niewłaściwe wykorzystywanie pieniędzy jest złe. Zatem nie marnujcie jedzenia, czasu, pieniędzy i energii. Gdy skończycie z marnotrawstwem, będziecie w stanie wykonać każdą służbę dla innych".
Drugim etapem programu ograniczania pragnień jest przeznaczanie zaoszczędzonych środków - jedzenia, czasu, energii lub pieniędzy - na pomoc potrzebującym.
Etapem trzecim jest zachodzące łagodnie, coraz swobodniejsze uniezależnianie się od świata zewnętrznego połączone z coraz pełniejszym jednocześnie poleganiu na Bogu. Sathya Sai ujmuje to następująco: "Wolność to niezależność od czynników zewnętrznych. Ten, kto uzależnia się od przedmiotów, osób, warunków lub okoliczności, staje się ich niewolnikiem. Nikt na ziemi nie cieszy się pełną wolnością, bowiem istotą życia w cielesnej formie są wzajemne związki i zależności. Jednak im mniej pragnień, tym pełniejsza wolność. Całkowita wolność to stan, w którym nie istnieje najmniejsze nawet pragnienie".
Prywatny świat człowieka ukształtowany jest przez jego myśli, czyny oraz psychofizyczne reakcje na bodźce odbierane przez zmysły lub świadomość. Na to, co przyjemne i pożądane, reagujemy z reguły pragnieniem powtarzania danego doświadczenia; na to, co bolesne lub niepożądane - pragnieniem unikania danego doświadczenia w przyszłości. W ten sposób tworzymy sobie świat materialnej iluzji oparty na nieustannym zaspokajaniu pragnień. Przez pewien czas realizowanie egoistycznych pragnień obdarza nas satysfakcją, ale prędzej czy później stają one w konflikcie z życiem. To zaś sprowadza cierpienie. Świadomy tego faktu Sai Baba zachęca człowieka do wyjścia poza indywidualny świat pragnień, strachu o przyszłość, niepokoju z przeszłości, frustracji i niepewności. W zamian proponuje złożenie całkowitej ufności w Bogu, który będzie strzegł, prowadził i z własnej woli obdarzał człowieka tym, co uzna dla niego za dobre lub wskazane.
|
|
Choć dla większości ludzi wyrzeczenie się "przewidywalnego" świata pragnień i kształtowanie życia w oparciu o radę Sai Baby wydaje się niesłychanie trudne, jak zwykle zaleca on powolną ewolucję, a nie rewolucję. Na początku należy nauczyć się zdystansowanego obserwowania pojawiających się w umyśle pragnień. Dobrze jest umieć chłodno je oceniać, zadając sobie pytania w rodzaju: czy zaspokojenie tego pragnienia nikogo nie skrzywdzi? czy przybliży mnie do Boga? czy jest ono moralne i dobre? Istotne jest to, aby nie ulegać pragnieniom w chwili, kiedy się pojawiają i nie pozwalać im wciągać nas w nieprzemyślane działanie.
Dotyczy to zarówno małych, codziennych pragnień, jak i wielkich życiowych decyzji. W ten sposób uczymy się dystansu do pragnień i odwagi przyznania przed samymi sobą, że zaspokojenie nawet największego pragnienia nie obdarzy nas szczęściem doskonałym ani trwałym. Jednocześnie należy się uczyć zwracania wszystkich swych pragnień ku Bogu, gdyż to on jest szczęściem, którego naprawdę poszukujemy. "Człowiek winien pragnąć tylko Boga, zwracając w jego kierunku każdą myśl i pragnienie. Pragnij tylko Boga, myśl o Bogu, dostrzegaj Boga, słuchaj Boga, jedz Boga, czuj Boga". To z kolei jest możliwe, kiedy człowiek przestanie zajmować się przeszłością i przyszłością - użalając się nad pragnieniami niespełnionymi w przeszłości lub wyglądając spełnienia ich w przyszłości - i zacznie żyć całkowicie w teraźniejszości. "Wówczas umysł uspokoi się i przyjmie właściwą postawę" - uczy Sai.
Zalecenia Sai Baby są praktyczne i życie w teraźniejszości jest dla człowieka możliwe. Możliwe i wskazane jest również podejmowanie wysiłku w celu zaspokajania określonych ludzkich potrzeb, np. odzienia, schronienia, pożywienia, zdrowia, akceptacji, wiedzy itd., które to wszystkie przejawiają się w człowieku jako pragnienia. Sai Baba nie wymaga eliminacji pragnień, uczy jednak nawyku refleksji nad nimi, bardzo istotnej dla człowieka kroczącego ścieżką duchową. Mówi więc o ograniczaniu pragnień do niezbędnego minimum, a nie o tłumieniu wszelkich pragnień w imię abstrakcyjnej bezpragnieniowości.
|
