Można być mistrzem wszelkiej wiedzy,
można pokonać przeciwników na słowa,
można walczyć dzielnie i z odwagą na polu bitwy,
można być cesarzem, władającym wielkimi królestwami,
można ofiarowywać dobroczynnie krowy i złoto,
można zliczyć niezliczone gwiazdy na niebie,
można znać nazwy wszelkich stworzeń na świecie,
można być znawcą ośmiu postaci jogi,
można nawet dotrzeć na księżyc,
ale czy jest ktoś, kto potrafi panować nad ciałem, umysłem i zmysłami,
zwrócić wzrok ku wnętrzu
i osiągnąć najwyższy spokój umysłu?

Studenci!

Nie ma na tym świecie wiedzy, której człowiek nie opanował. Człowiek poznał dziś wszystkie postaci wiedzy, cieszy się wszelkiego rodzaju wygodami i udogodnieniami, posiada środki podróżowania w dowolną część świata i potrafi pojąć tajemnice wszystkich zjawisk przyrodniczych, a mimo to nie wie, kim jest. Jaki jest pożytek z jego wiedzy o czymkolwiek, kiedy nie zna siebie? Zdobywszy ludzkie narodziny i poznawszy różne rodzaje wiedzy, człowiek powinien najpierw starać się poznać siebie samego. Gdy pozna siebie, pozna w jednej chwili wszystko inne na tym świecie. Jest to główna zasada adwajty (niedwoistości).

Rodzaje adwajty

Na tym świecie są trzy rodzaje zasady adwajty: padartha adwajta, bhawa adwajta i krija adwajta. To jest chustka. Czym jest związana z nią adwajta? Ta chustka składa się z nici, ale podstawą nici jest bawełna. Bawełna, nici i tkanina to właściwie to samo. Są one różnymi nazwami i postaciami tej samej rzeczy. Kiedy to pojmiecie, zrozumiecie podstawową jedność wszystkiego na tym świecie, która jest niezmienna w trzech okresach czasu [przeszłości, teraźniejszości i przyszłości]. Nazywa się ją padartha adwajtą.

Czym jest bhawa adwajta? Siedzą tu tysiące ludzi. Mają różne imiona i postaci. Chociaż wydaje się, że są różni, mogę udowodnić, że wszyscy są jednym. Ich radości i smutki mogą być różne, pragnienia i przywiązania mogą być różne, ich imiona i postaci mogą być różne, ich sytuacja i uwarunkowania również mogą być różne, ale w nich wszystkich obecnych jest tych samych pięć żywiołów. To jest ta podstawowa zasada jedności wszystkich ludzi. Jeśli brakuje choćby jednego z tych pięciu żywiołów, człowiek nie może istnieć. Pięć żywiołów znajduje się nie tylko w ludziach, ale także we wszystkich istotach na świecie.

Czym jest krija adwajta? Każdy człowiek na tym świecie ma jakieś pragnienia i dążenia, zależne od jego położenia i okoliczności. Kiedy pragnienia nie są spełniane, prowadzi to do rozczarowania. Z nieograniczonymi pragnieniami i bezsensownymi lękami, człowiek pragnie wszystkiego, co jest dla niego niemożliwe i w końcu staje się ofiarą rozczarowania i zawodu. Jakąkolwiek pracę miałby przed sobą, powinien ją wykonać, nie pragnąć w ogóle jej owoców i ofiarować ją Bogu z poczuciem sarwa karma bhagawad pritjartam - wszystkie czyny mają sprawić przyjemność Bogu. To jest krija adwajta. Pragnienie człowieka może zmienić się w rozpacz, a zadowolenie może zmienić się w niezadowolenie tylko wtedy, kiedy człowiek pragnie owoców swoich działań. Ale kiedy będziecie robić wszystko jako ofiarę dla Boga, wówczas nie będzie miejsca dla smutku i nieszczęścia.

Cztery skłonności człowieka

W człowieku są cztery rodzaje skłonności: boskie, ludzkie, demoniczne i zwierzęce. W zależności od czasu, rodzaju działania i rozumu oraz wskutek wpływu miejsca i okoliczności, jedna z tych czterech skłonności bierze w człowieku górę. Ludzi dzieli się na boskich, ludzkich, demonicznych i zwierzęcych na podstawie dominacji jednej z tych skłonności.

Jaki człowiek jest boski? Brahma niszta paro dewa - boskim człowiekiem jest ten, kto zawsze jest skupiony na brahmanie. Pozbawiony ego i pragnień, jest zawsze w stanie błogości, żywi święte uczucia i wykonuje czyny, które są korzystne dla innych. Ponieważ wszystkie czyny wypełnia, aby zadowolić Boga, wszystkie jego dzieła stają się dziełami Boga. Nie ma on innych myśli niż te o Bogu i żadnych pragnień, oprócz tego, by czynić wszystko, aby sprawić przyjemność Bogu. Takie święte cechy są znakami boskiej istoty. Nie myśli o sobie ani o świecie; zawsze zatopiony jest w kontemplacji Boga, który jest prawdziwy i wieczny. Człowiek taki jest ludzki tylko z wyglądu, ale wszystkie jego czyny są boskie. Skąd się biorą takie święte uczucia? Pochodzą one z ludzkiego serca. Skąd przejawia się boskość? Pochodzi ona z czystego serca człowieka.

Satja dharma rato martja - mówią Wedy. Prawdziwym człowiekiem jest ten, kto idzie ścieżką satji i dharmy. Z pełną wiarą w satję i dharmę dokonuje prawych czynów, nie lekceważąc żadnego ze swych ziemskich czy rodzinnych obowiązków. Jego serce jest wypełnione współczuciem i miłością. Ma pełną wiarę w Boga i nie zna strachu. Strach jest cechą zwierzęcą. Ten, kto wywołuje strach u innych, jest bestią. Ten, kogo strach poraża, jest zwierzęciem. Urodziwszy się jako ludzie nie powinniście ani wywoływać strachu u innych ani ulegać strachowi.

Tak oto prowadź swe życie w święty sposób, zawsze służ społeczeństwu, zyskując dobre imię. Bądźcie szczęśliwi z praktykowania wartości ludzkich i dzielcie się nim z innymi. Wartości ludzkie satji, dharmy, śanti, premy i ahimsy są powiązane ze sobą i wzajemnie zależne. Satja zależy od dharmy, dharma od śanti, śanti od premy a prema od ahimsy. Jeśli będziecie przestrzegać tylko jednej z tych czterech wartości: satji, dharmy, śanti i premy, nie będziecie oddawać się czynom przemocy.

Madjapana rato rakszasa - ktoś, kto jest uzależniony od odurzających napojów, jest demonem. Na skutek oddziaływania napojów odurzających traci człowieczeństwo i popełnia złe, demoniczne czyny. Spożywanie odurzających napojów to jedna z głównych przyczyn wzrostu demonicznych skłonności w człowieku. Gdy jakiś człowiek jest pijany, nie wie, co mówi albo robi i nie wie, czy robi dobrze czy też źle. Traci zdolność rozróżniania i nie potrafi poznać nawet matki, żony czy dzieci. Nie potrafi też rozróżnić, co jest zasługą, a co grzechem. W ten sposób zapomina o swoim człowieczeństwie i oddaje się nikczemnym czynom, nie zważając na ich skutki.

Dżnanena sunjaha pasubhir samana - zaprawdę, ten, kto jest pozbawiony mądrości, jest zwierzęciem. Człowiek taki nie ma zmysłu rozróżniania i nie ma jakiejkolwiek wiedzy. Ciekawi go tylko zaznawanie przyjemności doczesnych i spędza cały czas na jedzeniu, strachu, spaniu i prokreacji. Są to cechy zwierzęcia. Mało tego, jest gotów skrzywdzić tych, co stają na drodze do jego tak zwanych przyjemności. Znieważanie i wyśmiewanie innych to także zwierzęce cechy.

Edukacja powinna wpajać prawość

Każda istota ludzka ma w sobie skłonności zwierzęce, demoniczne, ludzkie i boskie. Zdobywacie wiedzę różnego rodzaju, ale nie jesteście w stanie pozbyć się swych skłonności zwierzęcych i demonicznych. Na świecie żyje wielu bardzo wykształconych ludzi. Ale czy jest ktoś, kto zrozumiał znaczenie ludzkich narodzin? Każdego interesuje władza, stanowisko i majątek, ale nikt nie docieka czy sam zachowuje się jak człowiek. Właściwie nikt nie zadaje sobie pytania, jak powinien prowadzić życie istoty ludzkiej. Ludzie mają ludzką postać, ubierają się jak istoty ludzkie i sprawują swoją władzę, ale tak naprawdę nie wiedzą, czym jest człowieczeństwo. Kim jest prawdziwy człowiek? Prawdziwą istotą ludzką jest ten, kto nie ulega sześciu złym cechom, którymi są kama, krodha, lobha, moha, mada i matsarja (pragnienie, gniew, chciwość, złudzenie, pycha i zazdrość). Jaki jest pożytek ze zdobycia wyższego wykształcenia i bogactwa, jeśli człowiek ma serce pełne ragi i dweszy (pragnień i nienawiści)? Całe jego wykształcenie jest właściwie bezużyteczne. Człowiek wykształcony powinien zawsze podążać ścieżką prawości.

Studenci powinni dążyć do zdobycia takiego wykształcenia,
które nadaje im święte cechy, takie jak dobry charakter,
wierność prawdzie, oddanie, dyscyplina i obowiązek.

A czego studenci uczą się dzisiaj? Czy są zdyscyplinowani? Jeśli nie mają dyscypliny i oddania, jakiż pożytek z ich nauki? We wszystkich swoich działaniach powinni stosować wartości ludzkie. Jednak spędzają czas na wytykaniu wad innym, krytykując ich i wyśmiewając się z nich. Jaki będzie los tego, kto ciągle myśli o wadach innych? Wszystkie te wady innych wejdą do jego serca i odzwierciedlą się również w nim. Dlatego nie patrzcie na wady innych. Jeśli zobaczycie, że ktoś idzie złą drogą, próbujcie go poprawić.

Dlaczego miałbyś myśleć o wadach innych, skoro sądzisz, że jesteś dobrym człowiekiem? Człowiek rozwinął dziś w sobie naturę wynajdywania wad; zawsze myśli o wadach innych i krytykuje ich, wyśmiewa się z nich i urąga im. To nie są cechy wykształconego człowieka, właściwie są one sprzeczne z ludzką naturą. Ten kto stosuje wartości ludzkie nigdy nie będzie krytykował ani obrażał innych. Krytykowanie innych jest cechą samolubnego człowieka.

Uświęcaj swe ludzkie narodziny służąc innym

Ponieważ wzrasta dzisiaj egoizm, człowiek padł ofiarą przywiązania i nienawiści. Jego samolubstwo nie zna granic. Nie rezygnuje ze swego egoizmu i interesowności aż po swoje ostatnie tchnienie. Jak taka osoba może osiągnąć w życiu coś dobrego? Co osiągnęła jako człowiek? Jest ciężarem na ziemi i nie zasługuje na jedzenie, które zjada. Urodziwszy się jako człowiek, powinieneś pomagać swoim bliźnim. Mędrzec Wjasa zawarł sedno 18 puran w dwóch zdaniach: "Człowiek zdobywa zasługi przez służenie innym, a popełnia grzech raniąc ich". Dlatego zawsze pomagaj, nigdy nie rań. Ale nie znajdziemy prawie nikogo, kto pomaga swoim bliźnim. Gdziekolwiek spojrzeć, ludzie ranią innych. Od niepiśmiennego po wykształconego, od ubogiego po milionera, każdy rani innych. Ubogi rani w mniejszym stopniu, milioner - w większym. Nie mają skłonności, by pomagać innym. Nie są gotowi, by prowadzić prawe i dobroczynne działania. Jaki jest więc cel narodzin jako istota ludzka? Jaki jest cel gromadzenia majątku? Wykształcenie jest bez znaczenia, jeśli nie wykorzystuje się go do pomagania innym.

Ludzie marnują dużo czasu i energii na gromadzeniu majątku. Ale czy są w stanie zabrać ze sobą cokolwiek, gdy odchodzą z tego świata? Nie są w stanie wziąć ze sobą ani grosza, ani nawet garści piachu. Oto lekcja, jaką trzeba wyciągnąć z życia Aleksandra Wielkiego. Wszyscy znacie opowieść o Aleksandrze, który wyruszył ze swego kraju, aby podbić cały świat. Przybył też do Indii, po przekroczeniu rzeki Indus. Wracając z Indii ciężko zachorował. Miał wielu lekarzy, ale żaden nie potrafił go wyleczyć. Powiedzieli mu, że zaraz w krótkim czasie opuści swoją ziemską powłokę. Aleksander jednak nie bał się. Powiedział też innym, aby się nie martwili. Był gotów na swój koniec.

To ciało, złożone z pięciu żywiołów, jest słabe i musi się rozpaść.
Chociaż człowiekowi przypisane jest sto lat życia,
nie może tego brać za coś oczywistego.
Człowiek może opuścić swoją ziemską powłokę w każdej chwili -
w dzieciństwie, młodości czy w wieku starszym.
Śmierć jest pewna. Stąd też, ponieważ ciało ginie,
człowiek powinien dokonywać wysiłków,
żeby poznać swoją prawdziwą naturę.

Miał tysiące żołnierzy pod swymi rozkazami. Ale żaden nie mógł go uratować od śmierci. Potem Aleksander powiedział swoim ministrom i dowódcom wojska, żeby po jego śmierci owinęli jego ciało w białą tkaninę, trzymając obie jego ręce wystawione na zewnątrz i poprowadzili pochód pogrzebowy ulicami jego rodzinnego miasta. Gdyby ludzie na ulicy dociekali, dlaczego ręce króla wystają spod całunu, mają im powiedzieć, że choć stworzył on potężne imperium, miał wielkie wojsko i wielu lekarzy, nic nie mogło go ocalić od śmierci i odchodzi z tego świata z pustymi rękami.

Rozwijajcie szlachetne myśli

Każdy musi odejść z tego świata z pustymi rękami. Nie będziesz mógł wziąć ze sobą tego, co masz na koncie ani nawet małego kawałka papieru. Czy możesz zostawić adres swego miejsca docelowego, kiedy odchodzisz z tego świata? W czasie narodzin nie przynosisz ze sobą nawet kawałeczka tkaniny ani też nie możesz zostawić przyszłego adresu w czasie swej śmierci. Dlaczego się urodziłeś i dokąd się udajesz? Twoje sumienie jest świadkiem wszystkich twoich dobrych i złych czynów i ujawnia ci czy idziesz do nieba, czy do piekła. Zarówno niebo, jak i piekło są skutkami twoich czynów, zaś twoje czyny zależą od twoich myśli. Dlatego najpierw oddawaj się szlachetnym myślom. Rozwijaj ducha poświęcenia i ludzkie cechy oraz zyskaj dobrą reputację w społeczeństwie. Nie miej opinii grzesznika. Czyń tylko dobro. To jedyna rzecz, która pójdzie za tobą. Wszyscy twoi przyjaciele i krewni mogą iść za tobą tylko do miejsca kremacji ciała. Kiedy umiera milioner, na miejsce kremacji pojadą za nim setki samochodów. Co wszyscy ludzie zrobią w takiej sytuacji? Wrócą do domu z pustymi rękami. Jedynie imię Boga uratuje cię z niewoli i będzie zawsze z tobą. Bóg zawsze będzie z tobą, w tobie, wokół ciebie, nad tobą i pod tobą, troszcząc się zawsze o ciebie. Lekceważąc boskie imię człowiek czyni swoje życie nędznym przez to, że łaknie przemijających, doczesnych rzeczy.

Nieważne jak bardzo człowiek jest wykształcony, nie jest w stanie uświadomić sobie prawdy własnej jaźni. Jaka jest tego przyczyna? Jest nią przywiązanie. Człowiek, aby zdać sobie sprawę z własnej istoty, powinien pozbyć się przywiązań. Co znaczy przywiązanie? Kiedy wkładasz klucz do zamka i przekręcasz go w prawo, zamek otwiera się. Jeśli przekręcasz klucz w lewo, zamyka się. Zamek jest ten sam, podobnie jak klucz - różny jest tylko kierunek ruchu. Twoje serce to zamek, a umysł to klucz. Kiedy kierujesz umysł do Boga, pozbywasz się przywiązań, co prowadzi do wyzwolenia. Kiedy kierujesz go ku światu, rozwijasz w sobie przywiązanie, którego skutkiem jest niewola i niedola. Możesz mieć pieniądze i wszelkie wygody, a mimo to będziesz zawsze niespokojny. Będziesz pogrążony w nieszczęściu, dzień i noc. Jaki jest sposób na zdobycie spokoju umysłu? Jedyną drogą jest rozwijanie ducha poświęcenia, jak podają to Wedy: Na karmana, na pradżaja dhanena tjagenajke amrutattwamanasu - nieśmiertelności nie zdobywa się przez czyny, potomstwo czy majątek. Można ją osiągnąć jedynie przez poświęcenie. Dokonujcie dobrych czynów i wydawajcie pieniądze na szlachetne sprawy. Pomagajcie ludziom wsi, wiodącym ciężkie życie i zapewnijcie im oświatę, opiekę zdrowotną i wodę. Oświata jest dla głowy, opieka zdrowotna dla serca, a woda dla ciała. Zdrowie jest bardzo ważne dla ciała, lecz nie jest ono po to, żeby prowadzić życie pełne wygód i uciech. Zdrowie jest potrzebne, żeby wykonywać sewę (bezinteresowną służbę). W rzeczy samej utrzymywanie ciała w zdrowiu jest konieczne, aby móc służyć społeczeństwu. Jaki jest pożytek z dobrego zdrowia, jeśli cieszący się nim ludzie nikomu nie służą? Przypominają wtedy żywe trupy.

Po co Bóg dał człowiekowi głowę? Czy po to, żeby źle myślał o innych, lżył ich i krytykował? Nie, została dana po to, żeby myślał o Bogu. Powinniście pojąć bliski związek pomiędzy jedzeniem, głową i Bogiem. Do czego jest potrzebne jedzenie? Nie jest ono jedynie dla zdrowia ciała, ale też dla rozwijania cnót. Dlaczego konieczne są cnoty? Rozwijanie cnót jest konieczne po to, żeby służyć społeczeństwu, pomagać innym i zdobywać reputację. Dlatego też troszcz się o pomyślność społeczeństwa i wzmacniaj w nim jedność. Taki jest cel twoich narodzin. Urodziłeś się i wychowałeś w społeczeństwie. Jeśli nie myślisz o pomyślności społeczeństwa, nie ma większej zdrady i niewdzięczności niż to. Urodziwszy się w społeczeństwie, powinieneś służyć społeczeństwu. Twoje dobro jest związane z dobrem społeczeństwa. Inaczej jak możesz być szczęśliwy?

Dlatego każdy powinien pracować dla pomyślności społeczeństwa i troszczyć się o jego dobro. Tylko wówczas zapewnisz sobie dobrobyt.

Rozwijajcie miłość do Boga

Ucieleśnienia miłości!

Czego potrzebuje człowiek, żeby służyć społeczeństwu? Tylko miłości. Nie ma nic większego niż miłość. Kiedy jest w was miłość, możecie mieć wszystko. Jaki jest pożytek z czytania wielu książek, jeśli nie ma w was miłości? Zwykłe nabywanie wiedzy książkowej zmieni twoją mastaka (głowę) w pustaka (książkę). Jakiż pożytek z wiedzy książkowej, która nie zostaje przełożona na wiedzę praktyczną? Człowiek bez wiedzy praktycznej jest zupełnie bezużyteczny dla społeczeństwa. Dlatego nie czytaj ciągle książek, bo zepsujesz sobie głowę. Wprowadź w życie przynajmniej jedną zasadę prawdy, o której przeczytałeś. Tym czego potrzeba ci dzisiaj, jest wiedza praktyczna, a nie książkowa. Stosuj swą wiedzę w praktyce, doświadczaj szczęścia i dziel się nim z innymi. Nie martw się o swe życie. Bądź gotów poświęcić nawet własne życie dla szlachetnej sprawy. Zdobywszy te ludzkie narodziny, wystarczy, jeśli zasłużysz na dobre imię.

Hastasja buszanam danam
Satjam kantasja buszanam
Srotrasja buszanam śastram.

Dobroczynność jest prawdziwą ozdobą dłoni,
prawda jest prawdziwym naszyjnikiem,
a słuchanie świętych tekstów jest prawdziwą ozdobą uszu.

Dlaczego wymagacie jakichś innych ozdób? Jeśli będziecie nosić diamentowe naszyjniki i diamentowe kolczyki, będziecie obawiać się złodziei. To nie są wasze prawdziwe ozdoby. Prawdziwą ozdobą jest miłość do Boga. Dlatego rozwijaj w sobie miłość do Boga i uświęć swoje życie.

Bhagawan zakończył swój dyskurs bhadżanem Prema mudita manase kaho.

Tłum. Grzegorz Leończuk
red. Bogusław Posmyk

Źródło: Sanathana Sarathi, luty 2013
(isdk)

Notka redakcyjna:
Niniejszy dyskurs nie występuje w serii Sathya Sai Speaks; został opublikowany w Sanathana Sarathi, February 2013.